Kamuoyunda büyük bir merakla beklenen 10. Yargı Paketi, beklentileri karşılamaktan uzak kalarak hayal kırıklığı yarattı. Özellikle siyasi mahpuslar, ileri yaştaki ve hasta mahpuslar, kadınlar, çocuklar ve adalet arayışındaki binlerce kişi için reform umudu taşıyan bu paket, kapsamı ve içeriğiyle eleştirilerin odağı haline geldi. Şimdi gözler, sonbaharda gündeme gelmesi beklenen yeni düzenlemelere çevrildi.

10. Yargı Paketi: Beklentiler Neden Karşılanmadı?

İktidar yetkilileri ve iktidara yakın medya, teklif aşamasındayken paketi "yargı reformu" olarak sunarak kamuoyunda büyük bir beklenti yaratmıştı. Ancak, paketin içeriği ve özellikle içermedikleri, eleştirilerin artmasına neden oldu. Muhalefet partileri, paketin siyasi sürecin hassasiyetlerini gözetilerek hazırlanmadığını ve yapılan uyarıların dikkate alınmadığını savundu. İtirazlar sonucu 30 maddeden 8'inin çıkarılmasıyla 22 madde ile Genel Kurul'dan geçen paket, 4 Haziran tarihli Resmi Gazete'nin mükerrer sayısıyla yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Muhalefetin itirazları, paketin yargıyı paketlediği yönünde yoğunlaştı. Özellikle demokratikleşme adımlarının görülmemesi, ayrımcılık ve eşitsizliklerin sürmesi, Terörle Mücadele Kanunu'nda (TMK) geri adım atılmaması ve Covid-19 eşitsizliklerinin giderilmemesi gibi konular eleştirilerin temelini oluşturdu.

Eleştirilerin Odak Noktaları Neler Oldu?

• Demokratikleşme Adımları: Kalıcı barışın sağlanması ve demokratik toplumun inşası açısından anayasa tartışmalarıyla paralel yürütülen yeni sürecin hukukuna ilişkin somut adım beklentisi vardı. Pakette süreci ilerletecek herhangi bir madde yer almadı.
• Ayrımcılık ve Eşitsizlik: İnfaz düzenlemesine ilişkin en yoğun eleştiriler ayrımcılık ve eşitsizlik üzerineydi. Adil bir düzen sağlanması ve bu konuda denetimlerin artırılması, keyfiliklerin sona ermesi yönünde adımlar atılması bekleniyordu.
• TMK'de Geri Adım Yok: Özellikle Terörle Mücadele Kanununda (TMK) değişiklikler öngörülüyordu. Ancak diğer kanun tekliflerinde olduğu gibi son pakette de TMK kapsamında yargılanan siyasi mahpuslar düzenlemenin dışarıda bırakıldı.
• Covid-19 Eşitsizlikleri: Siyasi partilerin ortak beklentisini oluşturan bir diğer düzenleme ise Covid -19 eşitsizliklerine ilişkin düzenlemeydi. Ancak pakette Covid 19'un adı dahi geçmedi.
• 'Konutta İnfaz' Ayrımcılığı: Bir diğer sorun ise cezaevlerinde hasta ve ileri yaştaki mahpusların uygun tedaviye erişememesi ve cezaevi ölümlerindeki artış. Bu konuda da eşitsizlikleri giderecek adımlar atılmadı.

Sonuç: Yeni Düzenlemeler Ne Zaman Gündeme Gelecek?

Kamuoyunda beklentileri karşılamaması nedeniyle tepki çeken düzenlemenin yetersizliğine ilişkin iktidar yetkilileri de hem fikir. AKP yöneticileri eksik kalan hususların tartışılması için TBMM'nin yeni yasama yılının başlayacağı Ekim ayını işaret ediyor. Yeni yargı paketlerinin aşama aşama Meclis'e sunulması bekleniyor. Muhalefet vekilleri ise tüm bu eleştirilerin önerge şeklinde yeni dönemde tekrar gündeme geleceğinin altını çiziyor.

Cumhur İttifakı bileşeni MHP'de yeni düzenlemeler için Ekim'i işaret etmişti. MHP İstanbul Milletvekili Feti Yıldız, "Uygulamalarda tereddüdü giderecek infaz kanununu çıkarmaya Ekim ayında başlayalım, el birliğiyle bir infaz yasası çıkaralım. Arkasından da anayasayı çıkarırız diye düşünüyorum" demişti.

DEM Parti Erzurum Milletvekili Meral Danış Beştaş da Meclis'te yaptığı konuşmada infaz paketini eleştirirken, "Barışa her geçen gün daha fazla yaklaştığımız bugünlerde böylesi bir yasal düzenleme verilecek önergelerle düzeltilebilir. Çabamız buna dönüktür, bu mümkün" ifadelerini kullanmıştı.

Özetle, 10. Yargı Paketi'nin yarattığı hayal kırıklığı, gözleri Ekim ayında Meclis'e sunulması beklenen yeni düzenlemelere çevirdi. Siyasi mahpusların durumu, ayrımcılık ve eşitsizliklerin giderilmesi, TMK'deki sorunlar ve Covid-19 eşitsizlikleri gibi konuların yeni düzenlemelerde ele alınması bekleniyor. Ancak, bu düzenlemelerin ne kadar etkili olacağı ve beklentileri karşılayıp karşılamayacağı şimdiden merak konusu.