Mısır'ın ev sahipliğinde gerçekleşen Gazze Zirvesi, bölgedeki tansiyonun düşürülmesi ve kalıcı bir barışın tesis edilmesi amacıyla düzenleniyor. Ancak, bu zirvenin ne kadar etkili olacağı ve somut sonuçlar verip vermeyeceği büyük bir merak konusu. Zirve öncesinde ve sonrasında yaşanan gelişmeler, tarihsel tecrübeler ışığında değerlendirildiğinde, geleceğe dair ipuçları sunuyor.

Zirvenin Amacı ve Gündem Maddeleri

Mısır Gazze Zirvesi, aslında devam eden çatışmalara diplomatik bir çözüm bulma girişimidir. Zirvenin temel amaçları şunlardır:

• Gazze'deki çatışmaların durdurulması ve ateşkesin sağlanması
• Gazze'nin gelecekteki yönetimi ve güvenlik düzenlemelerinin belirlenmesi
• Bölgedeki altyapı sorunlarının çözümü ve insani yardım koridorlarının açılması
• Uluslararası aktörlerin ve bölge ülkelerinin sürece dahil edilmesi

Zirve, tüm taraflara çatışmanın yeni aşamasında söz sahibi olma fırsatı sunarak, alınacak kararların uluslararası destekle daha güçlü bir zemine oturmasını hedefliyor.

Tarihsel Anlaşmalar ve Sonuçları: Bir Bakış

Geçmişte yapılan benzer ateşkes ve anlaşma süreçleri, bugünkü zirvenin olası sonuçları hakkında önemli bilgiler sunuyor. İşte bazı örnekler:

• Balfour Deklarasyonu (1917): İngiltere'nin Filistin topraklarında "Yahudi halkı için bir ulusal yurt" kurulmasını destekleyeceğini ilan etmesi.
• Birleşmiş Milletler Taksim Planı (1947): Filistin topraklarının Arap ve Yahudi devletleri olarak bölünmesi önerisi. Ancak, bu planın ardından 1948 Arap-İsrail Savaşı patlak verdi.
• Camp David Anlaşması (1978): Mısır ve İsrail arasında imzalanan bu anlaşma, Mısır'ın İsrail'i tanıyan ilk Arap ülkesi olmasını sağladı.
• Oslo Anlaşmaları (1993–1995): İsrail ve Filistin Kurtuluş Örgütü arasında imzalanan bu anlaşmalar, Batı Şeria ve Gazze'de sınırlı bir Filistin özerk yönetimi kurulmasını öngörüyordu.
• Abraham Anlaşmaları (2020): İsrail ile BAE, Bahreyn, Sudan ve Fas arasında imzalanan bu anlaşmalarda Filistin meselesi yer almadı.

Zirveden Beklentiler ve Olası Senaryolar

Gazze zirvesi, taraflar arasındaki uzun süredir devam eden güvensizlik ortamında gerçekleşiyor. Özellikle İsrail ve Hamas'ın zirvede doğrudan yer almaması, zirvenin kırılganlığını artırıyor. Kudüs'ün statüsü, Filistin mülteciler meselesi, sınırlar ve yerleşim bölgeleri gibi derin konuların çözüme kavuşmaması durumunda, çatışmaların yeniden alevlenme riski bulunuyor.

Ancak, zirve aynı zamanda uzun süredir durgunlaşmış barış sürecine yeni bir ivme kazandırma fırsatı da sunuyor. Filistinlilerin küresel toplumun desteğini alarak belirli adımlar atma yönünde baskı yapması, olumlu sonuçlar doğurabilir.

Zirveden çıkacak kararların uygulanabilirliği ve sürekliliği büyük önem taşıyor. Gazze'nin geleceğine dair uluslararası bir çerçeve oluşturma çabası, kimlerin müdahil olacağı ve nasıl bir yönetim sistemi kurulacağı gibi sorulara cevap aramayı gerektiriyor.

Unutmamak gerekir ki, kalıcı bir barışın sağlanabilmesi için Filistin devletinin tanınması, Kudüs'ün statüsü, Filistin mültecileri, sınırlar ve güvenlik gibi temel sorunlara çözüm bulunması şarttır. Aksi takdirde, tarih tekerrür edebilir ve bölgedeki istikrarsızlık devam edebilir.