Anayasa Mahkemesi (AYM),Basın İlan Kurumu'nun (BİK) gazetelere ve internet haber sitelerine ilan kesme cezası verme yetkisini düzenleyen kanun hükmünü iptal ederek büyük bir tartışmaya neden oldu. Bu karar, basın özgürlüğü ve ifade hürriyeti açısından önemli bir dönüm noktası olarak değerlendiriliyor. Peki, bu iptal kararı ne anlama geliyor ve bundan sonra neler olacak? İşte detaylar…

AYM'nin İptal Gerekçesi Ne?

AYM'nin iptal kararının temelinde, ilgili kanun hükmünün yeterince açık ve kesin olmaması yatıyor. Mahkeme, kuralın "resmi ilan ve reklam kesme cezası gerektiren fiillerin ve bu fiillere karşı öngörülen ceza miktarlarının en azından çerçevesini çizmediği" gerekçesiyle Anayasa'ya aykırı olduğuna hükmetti. Bu durum, BİK'in keyfi uygulamalarına zemin hazırlayabileceği endişesini de beraberinde getiriyordu.

Mahkeme gerekçesinde şu ifadelere yer verdi:

• Kuralın "belirli bir açıklık ve kesinlikte olan bir kural niteliğini taşımadığı"
• "Kanun'a yapılan genel bir atıfla Kuruma yaptırım uygulamayı gerektiren eylem ve işlemleri belirleme yetkisi verildiği"

Bu ifadeler, AYM'nin BİK'in yetki alanının sınırlarının net bir şekilde çizilmemiş olmasını eleştirdiğini gösteriyor.

Davanın Arka Planı ve Gazetecilerin Tepkisi

Bu dava, Gazeteciler Cemiyeti'nin BİK'in ilan kesme cezalarına karşı açtığı bir dava sonucunda Bakırköy 9. Asliye Hukuk Mahkemesi tarafından AYM'ye taşınmıştı. Gazeteciler, ilgili kanun maddesinin Anayasa'nın 13, 26, 28. ve 29. maddelerine aykırı olduğunu savunarak ifade özgürlüğünün kısıtlandığını belirtmişlerdi. AYM'nin bu kararı, gazeteciler arasında büyük bir memnuniyetle karşılandı.

Daha önce de AYM, "Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş. ve diğerleri" bireysel başvurusunda aynı kurala ilişkin ihlal kararı vermiş ve yapısal sorunun çözümü için TBMM'ye bildirimde bulunmuştu. Bu durum, sorunun uzun süredir devam ettiğini ve AYM'nin bu konudaki hassasiyetini gösteriyor.

Kararın Basın Özgürlüğüne Etkisi Ne Olacak?

AYM'nin bu kararı, basın özgürlüğü açısından önemli bir kazanım olarak değerlendiriliyor. İlan kesme cezası, gazetelerin ekonomik olarak zor durumda kalmasına ve dolayısıyla bağımsız yayıncılık yapma imkanlarının kısıtlanmasına neden olabiliyordu. Bu kararla birlikte, gazetelerin daha özgür ve bağımsız bir şekilde yayın yapabilmelerinin önü açılmış oldu.

Ancak, bu kararın ardından BİK'in yetki alanının yeniden düzenlenmesi ve basın özgürlüğünü koruyacak daha net ve kesin kuralların belirlenmesi gerekiyor. Aksi takdirde, benzer sorunların tekrar yaşanması kaçınılmaz olabilir.

Türkiye'de basın özgürlüğü uzun zamandır tartışma konusu olan bir konu. Bu karar, bu tartışmalara yeni bir boyut kazandıracak ve basın özgürlüğünün korunması için daha fazla çaba gösterilmesi gerektiğini bir kez daha hatırlatacak gibi duruyor.

AYM'nin bu kararı, basın camiasında büyük bir yankı uyandırdı ve gelecekteki yasal düzenlemeler için önemli bir emsal teşkil edecek. Basın özgürlüğünün korunması ve gazetelerin bağımsız bir şekilde yayın yapabilmesi için bu tür kararların önemi büyük. Bu kararın, Türkiye'deki medya ortamının daha özgür ve çoğulcu bir yapıya kavuşmasına katkı sağlaması bekleniyor.